Şırnak’ın Cizre ilçesinde oturan 70 yaşında Halil Yavuz, 1960 darbesi yapıldığında İstanbul Yeşilköy’de asker olduğunu hatırlattı. Darbe ile birlikte cadde ve sokakların giriş çıkışlarını tuttuklarını, dükkân, fırın, lokanta gibi tüm iş yerlerinin açılmasına bir hafta boyunca izin vermediklerini söyledi. Adnan Menderes yandaşlarının tek tek tutuklandığını anlatan Halil Yavuz, darbenin üzerinden 15–20 gün geçtikten sonra 7 asker ile birlikte Yassıada’ya gönderildiğini, mahkeme bitene kadar orada nöbet tuttuğunu belirtti.
Kapıdaki delikten Menderes ve Bayar’ı sürekli gözetleyerek üstlerine rapor ettiklerini kaydeden Halil Yavuz, şunları söyledi: “Sabah erkenden kahvaltı yapıyorduk. Saat 9.00’da mahkemeye götürüyorduk. Öğle saat 12.00’ye kadar duruşma yapılıyordu. Sonra gene koğuşa götürüyorduk. Bir oda sağda, bir oda soldaydı. Sağdaki oda Celal Bayar’ınki soldaki oda da Menderes’indi. Odaların ortasında bir tane salon vardı. Salona bir masa yerleştirilmişti. 2 tane subay orada oturuyordu. Biz de her birimiz bir oda kapısında bekliyorduk. Her kapıda bir tane asker duruyordu sabaha kadar. Subaylar bize sık sık ne yaptıklarını soruyordu. Biz de ‘oturuyor’, ‘gazete okuyor’, ‘uzandı’, ‘kalktı’ diye cevaplar veriyorduk. Kapıda bir tane küçük delik vardı, onları oradan görüyorduk.” “ÇOK İYİ BİR İNSANDI”
Menderes’in çok iyi bir insan olduğunu vurgulayan Halil Yavuz, CHP’li olduğu için Menderes’i sevmediğini belirterek, “Biz birbirimizi sevmiyorduk ama ciğerimiz yanıyordu onun için. Çünkü ona hakaret ediyorlardı. Biz o zaman İsmet İnönü partisindendik. Tutuklanınca onun bekçisi olmuştum. Koruması gibi bir şey olmuştum. Biz ona göz kulak oluyor, mahkemeye götürüp getiriyorduk. Ama canımız yanıyordu onun için.” dedi.
“MİLLETİ KORKUTARAK ‘EVET’ OYU TOPLADILAR”
Halil Yavuz, şöyle devam etti: “Yaklaşık bir ay ‘evet’, ‘hayır’ diye oylama yaptılar. ‘Evet’ diyenler kanunu kabul ettiler. ‘Hayır’ diyenler kabul etmedi. İnsanları ‘evet’ deyin diye korkuttular. Hepsi ‘evet’ dedi. Seçim bittikten sonra ‘sizi biz değil halk idam ediyor’ dediler. Böyle idam ettiler. Mahkemeye bir tane kadın geldi şahitlik etti. ‘Siz benim tarlamdan yol götürmüşsünüz’ dedi. Menderes de ‘Sana para verdik’ cevabını verdi. Kadın ‘Para vermediniz’ dedi. İşte böyle şeyler bahane ederek tutukladılar.”
J14’E KOYUP GÖTÜRDÜLER
Yavuz, mahkeme bittikten sonra yaşanan süreci şöyle anlattı: “Celal Bayar ve 23 kişiyi İmralı Adası’na götürdüler. Birinci gün akşama doğru onları götürdüler. 8 tane askerimiz onlarla beraber oraya gitti. Ondan sonraki akşam Adnan Menderes koğuşta hastalandı. Sonraki gün hepimiz onun Menderes’in odasının kapısına geçtik. Yarbayımız geldi, ayağa kaldırdı. Hastaydı, onu dışarı getirdi. Omuzlarını tuttuk vapura gittik. J14 idi. Menderes yarbaya ‘subayların ve merasimlerin (askerlerin) buraya gelsin onlarla helalleşelim’ dedi. Yarbay, Menderes’e hitaben ‘seni doktora göndereceğim’ dedi. Menderes ‘beni nereye gönderirsen gönder ama subay ve askerler gelsin birbirimizi affedelim’ diye ısrar etti. Helalleştik, onu J14’e koyup götürdüler. Sonra biz 9 katlı bir binaya çıktık. Denizde götürürlerken arkasından baktık. Denizin tam ortasına gittiler, biz artık göremedik. Ondan sonraki akşam arkadaşlarımız geldiler ‘Menderes’i idam ettiler, Fatih Rüştü Zorlu’yu idam ettiler, Hasan Polatkan’ı idam ettiler. Bu üçünü idam ettiler diğerlerini zindana attılar. Yerin altında zindan vardı o zindana attılar’ dediler.”
CİHAN
