Torunlara Mektup
Efendim, elimize bir kagit kalem tutusturuldugunu dusunun bir an, bizden istenen ise torunlarimiza bir mektup yazmak olsun. Onlara ne yazardik acaba, ne tur tavsiyelerde bulunurduk, yasanmisliklar ve insanlik adina…Simdi sizlere torunlara yazilmis farkli bir mektuptan bahsetmek istiyorum hemde yuzyillar sonrasina hitap eden… 1990 yillarda Mimar Sinan’in eseri olan Sehzadebasi Camii’nin restarasyonu sirasinda, ele gecirilmis bir mektup.
Yaklasik dort yuz yil once insa edilmis, Cami duvarindaki, kapilarin uzerindeki kemerlerde yer yer curumeler meydana gelmisti. Bu sebeple duvarlarda yikilma tehlikesi olusmustu. Bu duvarlarin ve kemerlerin tamiri konusunda cozum arayan gunumuz mimar ve insaat muhendisleri cozum uretme telasi ile kara kara dusunmeye baslamislardi. Elde tas kemer insaasi ile ilgili derme catma teorik bigiler var idi ama pratikte bu isleri bilen hic kimse…
Sonuc olarak, alttan kaliplar ile destek yapilip, taslarin sokulmesine ve yenilenmesine karar verildi, bir rivayete gore, kemerin kilit tasi yerinden cikartildiginda kucuk bir sisenin icine yerlestirilmis beyaz bir kagida “eskimez yazi” ile yazilmis bir mektup bulundu. Mektubun sahibi Mimar Sinan, muhatabi ise camiyi restore eden muhendisler idi.
Acele ile yeni turkce (!) ye cevrilmis mektupta sunlarin yazilmis oldugu goruldu, “Bu kemeri oluşturan taşların ömrü ortalama dort yuz yildir. Bu zaman suresince bu taşlar eskimis ve çürümüş olacağından siz bu kemeri yenilemek isteyeceksiniz. Büyük bir ihtimalle yapı teknikleri ve sekilleri de değişeceğinden bu kemeri nasıl tamir edeceginizi de bilemeyeceksiniz. İşte bu yuzden, bu mektubu size, bu kemeri nasıl tamir edeceğinizi anlatmak için yazıyorum.”
O muhtesem insan, mektubuna boyle basladiktan sonra, ilk olarak taslarin cinsi ve anadolunun hangi bolgelerinden temin edilebilecegi, daha sonra da adim adim, yapilmasi gereken islemlerden bahsediyordu. Bu mektup sayesinde, yapilan restorasyon calismasi cok daha kolay ve cok daha anlamli bir hale gelmistir.
Efendim Mimar Sinan’ nin matematik ve mimarlik dehasini, herkes bilmektedir. Matematikteki dort islem diye bilinen toplama cikartma carpma ve bolmeye ilave olarak bir besinci teknigi kullanabildigi ve bu sayede 13 bilinmiyenli denklemleri dahi cozebildigini hemen herkes bilmektedir. Depreme karsi kullanilan “rayli (yayli) temel” sistemlerini, Suleymani’ye ve Selimiye’de gunumuz tesnolojisi ile tipa tip uyguladigini yine herkes bilmektedir.
Bu mektup sayesinde ise kendisinin ne kadar ileri goruslu, ve ufku genis bir insan oldugu gorulmektedir. Insanin yuzyillar sonraki nesiller ile kucaklasmasi, ahiret hayatinin sonsuzlugunu dunya hayati ile beraber inkisaf ettirebilmesi, bu olsa gerek. Eger beni torunluguna kabul ederse, torunu olarak, kendisine en derin hislerimle, tesekkurlerin en sadesi ve en guzeli olan “Allah Razi Olsun” diyorum. Saglicakla,
4 thoughts on “Yavuz Orta – Torunlara Mektup”
semih
(March 1, 2012 - 4:00 pm)Mimar Sinan gunumuzde yasaydi yerle baglantisi olmayan havada duran bir cami yapardi herhalde
buket
(February 29, 2012 - 11:58 am)“eskimez yazı”..siz çok yaşayın yavuz bey.iyi ki elinizde o kalem var.bilirsiniz ki kalem, kılıçtan keskindir, çocuk ve torunlarımıza eskimez yazıyı öğreten ebeveynler olmayı diliyorum ben de.
yasemin
(February 27, 2012 - 2:40 pm)Tarihe iz birakmak cok az kisiye nasip oluyor.Mimar Sinan da bu ender kisilerden biri. Kendi yasadigi zamandaki imkanlarla daha dogrusu imkansizliklarla gunumuzdeki mimarlarin bile hayrete dusurecek eserlere imza atmak Mimar Sinan’in dahiligini ortaya koyuyor sanirim.Tabii boyle kisilerin Turk ve Musluman olmasi bizim icin ayri bir gurur.
Bu bilgileri bize aktardiginiz icin size cok tesekur ediyorum.
Eminim Mimar Sinan da kendisini biz torunlarina tanittiginiz icin sizinle ayri bir gurur duyyordur.
Kalender
(February 26, 2012 - 6:59 pm)Biz torunlarimiza yazsak, yazsak sanirim atalarimizin bizlere biraktigi degerli eserleri nasil kirlettigimizi yada onlari nasil yiktigimizi yazariz. Ruhun sad olsun yuce mimar