Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) borçlanma tavanının artırılması ve federal bütçe açığının azaltılması için düzenlenen çerçeve paket üzerinde geçici anlaşmaya varıldığı bildirildi. ABC televizyonu Kongre kaynaklarına dayandırdığı haber, geçici anlaşmanın Kongre’de yeni bir komisyon kurulmasına olanak sağladığını duyurdu. ABD’de 14.3 trilyon dolar tutarındaki borçlanma tavanının artırılması için süre 2 Ağustos Salı günü doluyor.
Yarın süre doluyor
ABD’de 14.3 trilyon dolar tutarındaki borçlanma tavanının artırılması için süre 2 Ağustos Salı günü doluyor. ABD Başkanı Barack Obama, gelecek yılki seçim kampanyası döneminde Kongre’de bugünküne benzer krizi tekrar yaşamak istemediği için, federal hükümetin borçlanma tavanının 2012 başkanlık seçimlerini geride bırakacak bir dönemi kapsayacak şekilde yükseltilmesini istiyor.
Tavan ne kadar artacak
Amerikan haber ajansı The Associated Press, müzakerelere yakın yetkililere dayandırdığı haberinde, taraflar arasında geliştirilen planın federal hükümetin borçlanma limitini iki aşamada 2.4 trilyon dolar civarında yükseltmeyi ve harcamalarda da bundan biraz daha fazla bir miktarda kesinti öngördüğünü belirtti. Habere göre, isminin açıklanmasını istemeyen yetkililer, limitte 1 trilyon dolarlık yükseltme öngören ilk aşamanın hemen, ikinci aşamanın ise yılın ilerleyen zamanlarında yürürlüğe gireceğini kaydetti. Başka kaynaklar ise borçlanma limitinin 2.8 trilyon dolar çıkarılması ve harcamalarda da daha fazla bir miktarda kesinti öngördüğünü duyurdular.
ABD’de borçlanma limitinin arttırılması ile ilgili tartışmalar sürerken Kongre ve Beyaz Saray’a yakın kaynaklar, cumhuriyetçi liderlerin ABD’nin tarihinde ilk kez temerrüde düşmesini önleyebilecek bir anlaşma için yumuşadığı bildirildi. Cumartesi günü yapılan oturumun ardından yapılacak oylamanın 12 saat kadar ertelenmesi taraflar arasında yapılacak bir son dakika anlaşmasını gündeme getirmişti. Kongre’nin, bütçenin dengelenmesi için anayasal değişiklik öngören bir düzenleme üzerinde oylama yapmasını gerekli kıldığı ifade edilen plan, borçlanma limitinin yükseltilmesini öngören aşamalar içinse Kongre’nin onayını şart koşmuyor.
Genel kavramlar çözüldü detaylar konşuldu
BİR yetkili, iki tarafın genel kavramlar üzerinde uzlaştığı ancak üzerinde çalışılması gereken bazı detayların bulunduğu bilgisini verdi. Nihai anlaşma konusunda henüz kesinlik olmamasına karşın, yetkililerin “anlaşma doğrultusunda önemli ilerleme sağlandığı” şeklindeki sözleri, ülkenin temerrüde düşmesinin önlenebileceği yolunda şu ana kadarki en güçlü işaretleri oluşturdu. Amerikan CNN televizyonu da benzer içerikteki bir haberinde, Beyaz Saray ile Kongre liderleri arasında müzakeresi sürdürülen, borçlanma limitinin yükseltilmesi konusundaki bir anlaşma taslağının 10 yıl içinde toplam bütçe açığının 2.8 trilyon dolar civarında azaltılmasını öngördüğünü bildirdi. Müzakerelere yakın kaynaklar, CNN’e yaptıkları açıklamada, üzerinde çalışılan planın, borçlanma limitinin en az 2012 yılının sonuna kadar yükseltilmesine olanak verdiğini belirtti.
Borçlanma tavanı nedir
ABD yönetimi, askerlerin maaşları, kredi faizleri ve sağlık giderleri dahil faturalarını ödemek için toplam borç miktarı konusunda yasal bir sınırlamayla karşı karşıya bulunuyor. Şu anda mevcut borçlanma tavanı 14.3 trilyon dolar. Bu borçlanma tavanına mayıs ayında ulaşıldı. Borçlanma tavanını artırma yetkisi sadece Kongre’nin onayıyla olduğu için ABD Başkanı Barack Obama yönetimi daha fazla borçlanamıyor. ABD’de borçlanma tavanı, Birinci Dünya Savaşı’nda hükümetin finans ihtiyaçlarının karşılanmasını basitleştirmek için ilk kez 1917 yılında uygulandı. O zamandan bu yana borçlanma tavanı onlarca kez yükseltildi. Kongre ayrıca hükümetin harcama taahhütlerini ve vergi artırma yetkisini belirliyor. Bu Obama yönetiminin kazandığından fazla harcamasını ve aynı zamanda borçlanmasını imkansız kılıyor. Finansal kriz ve ABD’nin kırılgan ekonomik koşulları hükümetin harcamalarının artmasına yol açarken, vergi gelirleri beklentileri karşılamadı. Bu ise hükümetin borçlanma oranını artırarak bütçe açığının büyümesine sebep oldu.
Anlaşma olmazsa küresel şok geliyor
TARFLAR sürenin sona erdiği 2 Ağustos’a kadar nihai bir anlaşmaya varamazsa, ABD Hazine Bakanı Timothy Geithner’ın deyimiyle bir “felaket” olacak. Borçlanma tavanının artırılmaması halinde ABD tarihinde ilk kez temerrüde düşecek ve bu durum hem ABD ekonomisi hem de küresel ekonomi açısından istenmeyen sonuçlara yol açacak. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları ABD’nin kredi notunu düşürecek, uluslararası kuruluşların elinde bulunan ABD Hazine tahvillerinin değeri düşecek ve yabancı kreditörler ABD bankalarındaki paralarını çekmeye başlayacak. ABD Başkanı Barack Obama, anlaşma sağlanamamasının ABD’yi yeniden resesyona sürükleyeceği uyarısında bulunuyor. Obama haftalık radyo konuşmasında, siyasi taktik oyunlarına son verilmesi çağrısında bulundu ve “Amerikan halkı için uzlaşıya varılmasının zamanının geldiğini” söyledi. Obama, federal hükümetin borçlanma limitinin 2012 başkanlık seçimlerini geride bırakacak bir dönemi içine alacak şekilde yükseltilmesini istiyor, çünkü gelecek yılki seçim kampanyası döneminde Kongre’de bugünküne benzer krizi tekrar yaşamak istemiyor.
