Balık yağı denince, yüzünüz mü buruşuyor? Oysa sadece nörolojik ve fiziksel açıdan değil sağlıklı bir ruhsal yapı için de balık yağı içmek gerekiyor. Araştırmalara göre hamileliğinde balık yağı kullanan kadınlarda doğum sonrası depresyona daha az rastlanıyor. Üstelik onların dünyaya getirdiği çocuklarda, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu sendromu gibi kimi davranışsal sorunlar daha az görülüyor. Balık yağının nörolojik sistem ve retina gelişimine katkısı ise yıllardır vurgulanıyor.
HAMİLELİKTE DE GEREKLİ
Tabiatın sunduklarını olabildiğince bol çeşitte ve doğal halleriyle tükettiğimizde ihtiyaç duyduğumuz pek çok vitamin, mineral ve proteini alıyoruz. Ancak vücudun olmazsa olmazı, temel yağ asitlerinin yapısı, pişirme sırasında ısı nedeniyle bozulduğu için eksiklikleri hissediliyor. Omega 3 ve Omega 6 olarak bilinen bu yağlar, sağlıklı hücre fonksiyonu için önem taşıyor. Batı tipi beslenme tarzının yaygınlaşmasıyla Omega 6 içeren besinlerin daha çok alınması bu dengeyi bozuyor. Omega 3 alımı bu nedenle daha önemli hale geliyor. Yapılan araştırmalar da hem yetişkinlerde hem de çocuklarda Omega 3 ihtiyacını karşılamanın en kolay yolunun balık yağı tüketmek olduğunu gösteriyor. Pediatrik Gastroenteroloji ve Beslenme Uzmanı Prof. Dr. Benal Büyükgebiz, balık yağının özellikle hamilelikle ardından gelen emzirme dönemi ve çocuklukta gerekli olduğunu vurguluyor.
GÜNDE EN AZ 300 MİLİGRAM
Balık yağı tüketiminin, anne karnındaki fetusun nörolojik sistemi ile retina ve göz gelişiminde önemli bir işlevi olduğunu anlatan Prof. Dr. Büyükgebiz, “Beynin yapısında yağ oranı çok yüksek. Bunun da yüzde 60-70’i esansiyel yani temel yağ asitlerinden oluşuyor. Bunun için hamilelikte günde en az 300 miligram DHA alınmalı” diyor. Burada balık yağı ve Omega 3 söz konusu olunca sıkça duyulan DHA ve EPA içeriklerini de tanımlamakta yarar var. Omega 3 temel yağ asitlerini oluşturan EPA eikosapentaenoik asit, DHA ise dokosaheksaenoik asit anlamına geliyor. EPA ve DHA’nın birbirine oranı, balık yağının kullanım amacına göre farklılaşıyor. Prof. Dr. Benal Büyükgebiz’e kulak verelim:
“Çocukluk yaş grubunda balık yağında DHA ön planda tutuluyor. Çünkü nörolojik gelişimi sağlıyor. Erişkin yaş grubunda ve koroner kalp hastalıklarında balık yağının koruyucu niteliğinden faydalanmak için bu oran değişiyor. Temel yağ asitleri, kas iskelet sisteminde yararlı, özellikle eklem sağlığı açısından önemli.”
Her gün somon yenmez
Çocukların optimal gelişimleri yani genetik yapılarının izin verdiği en üst noktaya ulaşmaları için almaları gereken DHA ve EPA miktarı, 100 gram Alaska somonu ile karşılanabiliyor. Ancak her gün bu miktarda somon yemenin pek mümkün olmadığı da ortada. Üstelik pişirme yanlışları nedeniyle Omega 3’ten yeterince yararlanılamıyor. Prof. Dr. Büyükgebiz, prematüre bebeklerin nörolojik gelişimini desteklemek için mamalara bile balık yağı eklendiğini söylüyor: “Hamilelikte alınan DHA, gebelik zehirlenmesi ve erken doğum riskini önlüyor. Sezaryene neden olan tıbbi sorunları azaltıyor. Doğum sonrası depresyonu azalttığına dair veriler var. Öte yandan, yeteri kadar Omega 3 yağ asiti alan bebeklerde uyku sorunları azalıyor. Hatta balık yağının, sonraki yaş gruplarında dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite bozukluğu semptomuyla çocukluk çağı depresyonunun önlenmesinde ve tedavi edilmesinde yeri var.”
Balık yağının tat ve koku bakımından çocuğu rahatsız etmemesi de önemli. Ağır koku ya da tat, çocuklarda balık yağı tüketiminin önündeki en önemli engellerden. Prof. Dr. Büyükgebiz “Balık yağının kokmaması, onun ağır metal açısından temizlenmiş olduğunun da göstergesi. Bir de balık yağının DHA ve EPA konsantrasyonunun yüksek olması önemli” diyor.
EPA’nın faydaları
• Omega 3 temel yağ asidi bileşenlerinden EPA sağlıklı kalp ve vücut için gerekiyor.
• Kalbin ve dolaşım sisteminin sağlıklı çalışmasına yardımcı oluyor.
• Eklem esnekliğini ve hareketini destekliyor.
• Bağışıklık sisteminin güçlenmesine katkıda bulunuyor.
• Kan şekeri düzeyinin dengeli olmasında etkili oluyor.
DHA’nın etkileri
• Sağlıklı ruh hali, zihin ve hafıza için gerekli.
• Gelişmekte olan beyin ve gözleri destekliyor.
• Ruh sağlığıyla birlikte genel vücut sağlığını korumaya yardımcı oluyor.
• Bebekler ve çocukların ay ya da yaşlarına uygun gelişmelerinde etkin rol oynuyor. (Star)
